Bij ons bij de bond

(Heemkundekring Rosmalen/Ons Rosmalen)

Door: Ronald van Grinsven & Antoinette van Grinsven – Raijmakers

Vandaag tonen we een foto die meerdere verhalen kan vertellen. Op het eerste gezicht is het een gewoon dorpsbeeld, een foto die overal geschoten kan zijn. Maar het is toch echt ons "durpke". Het kenteken verraad dat deze auto van H. Voets uit Rosmalen is. Kijken we goed verder dan zien we in de verte aan de rechtse kant nog net het pand van bakker de Werd. De bakkersauto en de bakkers fiets staan schijnbaar geparkeerd langs de gevel. Daar tegenover zien we het café van Hasje van Dijk (van de Burg). Aan de linker zijde zien we nog net kleine delen van de Mariaschool destijds nog niet wit geschilderd. De foto is genomen vanuit het "nonnenpad".

Vandaag ten dag is het een hele doorlopende straat die wij kennen als de van Meeuwenstraat. De foto is waarschijnlijk genomen net na de oorlog, dit gezien op de borden op de wagen. Deze borden vielen me gelijk op en leggen feitelijk een heel verhaal bloot. KAB, de Katholieke Arbeidersbeweging opgericht in 1945. Het KAB is het naoorlogse uitvloeisel van het RKWV en was puur voor de katholieken die van bisdom eigenlijk geen lid mochten worden van socialistische arbeiders bonden. Onder het KAB vielen diverse "sub" bonden, o.a. VKAJ de afdeling Bisdom Den Bosch werd in 1947 opgericht en was een vereniging voor de Katholieke Vrouwelijke Jeugd. De KAJ, Kristelijke Arbeidersjongeren was van oorsprong een Vlaamse jeugd beweging, en groeide uit tot een internationale beweging.

Leden worden kajotters of kajotsters genoemd. Katholieke Arbeiders Vrouwen (KAV) werd ergens rond 1921 opgericht door vrouwen die geen lid mochten worden van een "mannen" bond. Vele van deze bonden en verenigingen bestaan niet meer, en zijn onder meer opgegaan in de FNV. Dit is voor een groot deel toe te schrijven aan de ontzuiling die in de jaren 60 echt begon. De vrouwafdeling van FNV die is ontstaan uit de vroegere vrouwen bewegingen. Zij zijn de oprichters van wat wij hier nog steeds kennen, namelijk de kindervakantieweek. Dit om voor de kinderen van arbeiders iets toe te voegen aan hun vakantie, dan alleen te moeten gaan werken thuis of bij familie. Ja ik weet het, het is een lang verhaal. Maar de foto roept dat op, een "kiekje" uit het verleden, waarvan wij nog steeds de vruchten plukken.